Kleiner gaan wonen: Jan en Kristien gingen de uitdaging aan
We moeten kleiner gaan wonen, horen we steeds. Het is zuiniger, milieuvriendelijker, efficiënter… Maar is het wel slim om een bestaande woning – zeer on-Belgisch – te verkleinen? Jan en Kristien uit Halle namen de proef op de som. Dit is hun verhaal.
“We waren al een tijd op zoek naar een kleinere woning”, zegt Jan. “In de eerste plaats omdat een compact, goed geïsoleerd huis niet alleen vriendelijker is voor je portemonnee, maar ook voor het klimaat. Future proof dus. Daarnaast vonden we veel van de ruimte die we hadden eigenlijk overbodig: in de winter kropen we knus samen in de living en ging het gordijn naar keuken en eetkamer ’s avonds dicht, terwijl in de zomer net de achterdeuren opengingen en we vooral de keuken en ons stadstuintje bewoonden.”
Zonder verlies aan levenskwaliteit
Altijd was er dus wel een deel van de ruimte dat het gezin – ouders en twee jonge kinderen – niet gebruikte. In een rationeler ingedeelde, compacte woning konden ze de beschikbare ruimte beter benutten, vermoedden ze. Zonder verlies aan levenskwaliteit. En zo groeide het idee: waarom niet je eigen woning verkleinen?
Compacter wonen in droom en daad
De achterbouw met keuken en eetkamer moest tegen de vlakte, zodat ze een rechte, makkelijk te isoleren achtergevel zouden overhouden. In de oude bijkeuken/berging zou een nieuw, praktisch keukentje komen, met ernaast een eethoek. Het platte dak zou op die manier drastisch ingekort worden, en drie plastic dakkoepels moesten plaatsmaken twee veel minder kouwelijke exemplaren. Maar vooral: het gezin zou er vele meters buitenruimte bij krijgen. Ze droomden al van een flink uitgebreide stadstuin.
Reality check
En toen kwam de aannemer… Gouden tip: voor je je vergaloppeert in wilde dromen, doe snel een reality check met een professional, lacht Jan. “Ons plan om samen met de achterbouw ook het grootste deel van het hoger gelegen terras af te breken, bleek niet haalbaar. Het terrasmuurtje, nauwelijks een meter hoog, was essentieel voor de stabiliteit van terras en huis. Ook grote hoeveelheden puin afvoeren bleek geen sinecure.
Overdekt terras
Change of plan dus. Want wie verbouwt, moet flexibel zijn, en snel kunnen schakelen. Het terras zou blijven, maar door het afbreken van de achterbouw zou het in oppervlakte bijna verdriedubbelen. Nieuw probleem: doordat het zuidelijk gericht is, en aan drie kanten grotendeels ingesloten, zou het in de zomer al snel oververhitten. Vandaar het nieuwe plan, met behoud van een deel van het bestaande platte dak als overdekt terras.
De schuld van corona
De verbouwingen zijn intussen grotendeels achter de rug. En ze hebben, zoals zo vaak, (flink) wat langer geduurd en (flink) wat meer gekost. Daar zit, jawel, corona voor iets tussen. We zijn massaal aan het renoveren geslagen door die periode van verplicht thuis zitten. Als we dan toch thuis moeten zitten, dan liever wat gezelliger en comfortabeler. Bovendien stegen de prijzen van hout, het favoriete bouwmateriaal van Jan en Kristien.
Wet van Murphy
Ook de ecologische bouwmaterialen waar ze voor kozen, zijn duurder. “Maar ze zorgen dan wel voor een gezonder binnenklimaat en kunnen later hergebruikt of gecomposteerd worden.” En ten slotte, zo had de aannemer gewaarschuwd, weet je in een oud huis nooit echt wat je gaat aantreffen: leidingen kunnen verkeerd liggen, de ondergrond kan van slechte kwaliteit zijn, enzovoort. De wet van Murphy zorgde er vervolgens voor dat de meeste van die voorspellingen ook effectief uitkwamen.
Kleine werkjes, grote kosten
Kleine aanpassingswerkjes, zo leerde het koppel, kunnen al snel aardig aantikken. Een stuk nieuwe gas-, water- of verwarmingsleiding mag dan qua materiaal niet zoveel kosten, het zijn vooral de werkuren die de factuur de hoogte injagen. En of je nu je woning uitbreidt of net verkleint, maakt op dat vlak niet zo gek veel verschil: technisch moet alles perfect in orde zijn, en voldoen aan de huidige voorschriften en normen. Ook als je gaat downsizen, hou je dus maar beter de kosten scherp in het oog.
Was het wel slim?
De eindbalans is positief, vindt Jan. “We genieten nu al enkele maanden van onze vernieuwde woning. Het is merkelijk warmer, en onze energiefactuur schiet lang niet zo snel de hoogte in. Ook de ruimte missen we niet. In de zomer hopen we extra veel plezier te hebben van ons fiks uitgebreide en bovendien deels overdekte terras. Doordat keuken en woonruimte gekrompen zijn, hebben we wel wat meubels en spullen moeten wegdoen. Maar ook dat ‘ontrommelen’ voelt bevrijdend aan.”
Foto’s: Karel Hemerijckx