Bouwen met recuperatiemateriaal, hoe begin je eraan?

Bouwen met recuperatiemateriaal is trending. Het is vaak goedkoper in aanschaf, mooi, doorleefd en beter voor het milieu. Maar hoe begin je eraan, waar moet je op letten en wat zijn de mogelijke valkuilen? We geven ook een praktisch overzicht van innovatieve spelers.

De bouwsector is wereldwijd een van de grootste slokoppen van grondstoffen en heeft een zware klimaatimpact. Volgens Vlaanderen Circulair is de Europese bouwsector verantwoordelijk voor 40% van de broeikasgassen, een derde van het watergebruik en 50% van de materiaalstromen. Daar kan je als (ver)bouwer iets aan doen door te kiezen voor tweedehands bouwmaterialen of bouwmaterialen die circulair zijn ontworpen. In dit artikel focussen we ons op de recuperatie van materialen.

Voordelen

Wanneer je aan de slag gaat met rest- en recuperatiematerialen geef je ze een tweede leven, hoef je geen nieuwe te kopen en verklein je de afvalberg. Dit betekent minder stortplaatsen en minder productie van nieuwe bouwmaterialen, dus minder energieverbruik en CO₂-uitstoot. Het kan ook een manier zijn om kosten te besparen, al zijn daar wel een aantal voorwaarden aan verbonden – zie verder.

Recuperatiematerialen die je in de afwerking van je woning gebruikt, geven je woning bovendien extra uitstraling, die niet zomaar te bereiken is met nieuwbouwmaterialen.

Waarop letten?

Recuperatiemateriaal is vaak goedkoper in aanschaf, en soms zelfs gratis, maar het vergt wel een andere aanpak. Als je bij verbouwingen materialen van je eigen woning wilt hergebruiken, zoals bakstenen en dakpannen, kan dat in principe perfect. Vooral dakpannen lenen zich hier goed voor. Bij bakstenen moeten de mortelresten worden verwijderd, wat niet altijd eenvoudig is. Hoe dan ook zal je met je aannemer of sloper moeten afspreken dat er selectief gesloopt wordt. Omdat dit tijdrovender is dan afbreken, komt er mogelijk een meerkost bij, tenzij je de klus zelf klaart en niet om uren maalt. Sowieso ga je best op zoek naar een aannemer of sloper die ervaring heeft met hergebruik.

Denk vooruit

Als je met tweedehands bouwmaterialen wilt werken, moet je daar rekening mee houden in de planning. Bij traditioneel bouwen heb je eerst een plan en wordt er op basis daarvan naar materialen gezocht. Als je met bestaande materialen wilt werken, moet je eigenlijk eerst deze materialen verzamelen en je plannen mogelijk daaraan aanpassen. Dat vergt dus een heel andere mindset, voor jezelf, voor de architect en voor iedereen die bij de werf betrokken is.

En waar vind je die materialen? We lijsten een aantal organisaties op die gespecialiseerd zijn in recuperatiematerialen.

Adressen

• Rotor, dat zijn de founding fathers van materialengebruik in België, met een geschiedenis die teruggaat tot 2005. Rotor heeft een online platform, Rotor Deconstruction, waarop zij een uitgebreide catalogus aanbieden van herbruikbare materialen, van vloerbekleding tot plafondpanelen en metalen structuren.
• Rotor is ook de drijvende kracht achter de online inventaris van handelaars in tweedehands bouwmaterialen in België en de buurlanden. Je vindt ze op opalis.eu.
• Recupcentrale is een ander Belgisch platform dat bouwmaterialen uit sloop- en renovatieprojecten verzamelt en aanbiedt aan het brede publiek.

Je vindt natuurlijk ook heel wat tweedehands materiaal op zoekertjessites, of gewoon bij vrienden en familie die gaan verbouwen, of bij werven in de buurt. Veel succes!